وقتی برای رفع یک نیاز به دنبال خرید یک محصول هستید، علاوه بر قیمت و شرکت سازنده به ویژگی‌های اصلی و کلیدی محصول که قرار است وجه تمایز آن نسبت به دیگر محصولات مشابه و در نهایت علت اصلی خرید شما باشد، دقت فراوان می‌کنید. برای مثال اگر قصد خرید یک لپتاپ را دارید، حتما نیاز شما و نحوه استفاده از آن در طول روز، ملاک اصلی برای انتخاب یک مدل خاص از برند مشخص است. در خصوص خرید محصولاتی که بودن آن‌ها عملا حیاتی، مهم و زیرساختی است، دلایل خرید بسیار کلیدی و ظریف هستند. حال اگر قصد خرید یک گاوصندوق را دارید، باید به مواردی مانند نوع قفل، نوع ساخت بدنه و عایق حرارتی و نیز وزن آن دقت فراوانی کنید. از آنجا که وظیفه و کارکرد اصلی گاوصندوق، حفاظت از آنچه در داخل آن قرار دارد، است پس قفل نقشی بسیار کلیدی در کیفیت محصول و در نهایت رضایت شما از خرید و انتخابتان دارد. در این بخش به انواع قفل گاوصندوق خواهیم پرداخت و نحوه ساخت و کارکرد آن‌ها را با هم بررسی خواهیم کرد.
قفل های مکانیکی دارای کلید
ساده‌ترین نوع قفل گاوصندوق قفل مکانیکی‌ای است که با کلید کار می‌کند. به آن در انگلیسی Key Lock نیز گفته می‌شود. این نوع قفل ویژگی خاصی نداشته و بسیار ارزان است. در زمان‌های گذشته امکان ساخت کلید یدک از روی کلید اصلی وجود داشت. اما امروزه با تغییراتی که در ساختار آن به وجود آمده است، دیگر امکان ساخت کلید یدک وجود ندارد. معضل اصلی قفل مکانیکی کلیدی، امکان ساخت یدک آن نیست و به مدیریت آن مربوط است. در صورتی که کلید اصلی این قفل به هرعلتی مفقود شود یا در دسترس نباشد، شما به عنوان صاحب گاوصندوق با یک معضل اساسی روبرو هستید که تنها به یک شیوه قابل حل است و آن تخریب قفل است. در این صورت باید با شرکت سازنده یا یکی از نمایندگان خدمات پس از فروش آن تماس گرفته و با طی کردن فرایندهای تعریف شده، قفل فعلی تخریب شده و قفل جدید جایگزین آن شود. علاوه بر هزینه نسبتا زیاد این امر، به زمان و وقتی که از شما گرفته می‌شود نیز دقت کنید. اگر این مورد در تعطیلات رخ دهد و در صورتی که نیاز شما به محتویات داخل گاوصندوق فوری باشد، عملا شما به یک بن بست کامل می‌رسید و کاری از دست شما برنخواهد آمد. پس در زمان خرید گاوصندوق، حتما به کلیدی بودن قفل آن دقت کرده و در خصوص نحوه خدمات دهی شرکت سازنده یا فروشنده در صورت بروز هرنوع مشکل، پرسش‌های خود را مطرح نمایید.
قفل مکانیکی گاوصندوق
که به آن Mechanical lock نیز گفته می‌شود.این نوع قفل هنوز در تولید و ساخت گاوصندوق کاربرد دارد و می‌توان آن را قدیمی‌ترین شیوه و قفل برای حفظ امنیت گاوصندوق دانست. بسیاری از افرادی که برای نگهداری اسناد مهم خود از گاوصندوق استفاده می‌کنند، این قفل را ترجیح می‌دهند. از قفل‌های مکانیکی به صورت ترکیبی با دیگر قفل‌ها استفاده می‌شود. علت این شیوه استفاده و تعبیه در گاوصندوق به چرایی وجود گاوصندوق بازمی‌گردد.
بسیاری از سیستم‌های امنیتی مانند گاوصندوق برای این تولید می‌شوند تا سارق یا فردی که قصد دسترسی غیرمجاز به گاوصندوق را دارد، برای رسیدن به مقصود خود به زمان زیادی نیاز داشته باشد. وجود دو مدل قفل با ساختار متفاوت یکی از راه‌هاییست که به سازنده اجازه می‌دهد تا زمان کافی را از سارق تلف کند. قفل مکانیکی با توجه به ساختار آن و اینکه برای بازکردنش معمولا به زمان زیادی نیاز است و در صورت تنها یک اشتباه در این فرایند، باید رمز مجدد از ابتدا وارد شود تا درب آن باز شود، مناسب استفاده در مجموعه‌هاییست که در طول روز یا هفته، تعداد مراجعه به آن کم باشد. پس اگر برای کسب و کار به دنبال گاوصندوقی هستید که گشودن درب آن پیچیده بوده و تعدد مراجعه به آن کم است، یک گاوصندوق با قفل مکانیکی می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
یکی از مزایای استفاده از قفل‌های مکانیکی تطبیق آن در آب و هوای مرطوب است. در کشور ما ایران، دو نوار ساحلی در شمال و جنوب کشور قرار دارد. معمولا رطوبت در گذر زمان، در برخی محصولات و وسایل نفوذ کرده و کارایی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اینکه قفل مکانیکی کاملا با رطوبت سازگاری دارد، یکی از مزایای جالب توجه آن است.
نکته دیگر در خصوص قفل‌های مکانیکی طول عمر بسیار بالای آن‌هاست. برخلاف قفل‌های کلیدی که ممکن است با استفاده مکرر از آن به مرور از کیفیت آن کاسته شود، قفل‌های مکانیکی چنین ویژگی‌ای ندارند. قفل مکانیکی همان طور که از اسمش معلوم است، نیازی به منبع تغذیه مانند جریان برق ندارد. این مورد برتری قفل مکانیکی نسبت به قفل‌های دیجیتال است.
قفل الکترونیکی گاوصندوق
از اسم آن می‌توان حدس زد که شیوه نگهداری رمز به چه صورتی است. در این نسل از قفل های گاوصندوق، شما به عنوان صاحب آن نه تنها دغدغه نگهداری صحیح از کلید را ندارید، بلکه دیگر نیازی به وجود کلید برای باز کردن قفل صندوق وجود ندارد. در این شیوه شما تنها با مشخص کردن چند عدد به عنوان رمز و به خاطر سپردن آن، قفل گاوصندوق را فعال کرده‌اید. این مدل از قفل‌های الکترونیکی حداقل 6 رقم را به عنوان رمز می‌پذیرند و برخی از آن‌ها ممکن است تا 15 رقم را به عنوان رمز قفل قبول نمایند.
این نسل از قفل های گاوصندوق برتری بسیار زیادی نسبت به قفل های مکانیکی دارد. تنها نکته ای که باید در انتخاب رمز مناسب رعایت شود، دقت در گزینش اعداد مد نظر است. علت آن به مهندسی اجتماعی باز می‌گردد. بسیاری از افراد ارقام مشخص مانند تاریخ تولد، شماره ملی، شماره تلفن و …را که به خاطر سپردن آن‌ها ساده است را به عنوان رمز انتخاب می‌کنند.در صورتی که فردی قصد دسترسی غیرمجاز و غیرقانونی به گاوصندوق با قفل الکترونیکی را داشته باشد و در عین حال با صاحب گاوصندوق آشنایی قبلی داشته باشد، از این اعداد و ارقام به عنوان رمز استفاده می‌کند تا به مقصود خود برسد. پس در صورتی که قصد خرید گاوصندوق با قفل الکترونیکی را دارید، حتما در انتخاب رمز دقت نمایید.
مقاله های فراوانی در خصوص انتخاب رمز صحیح و مناسب در اینترنت وجود دارد که میتوانید از آن‌ها کمک بگیرید. برخی از شرکت های سازنده گاوصندوق اقدام به تعبیه قفل های ترکیبی الکترونیکی و مکانیکی در گاوصندوق نموده اند. در این شیوه و در صورتی که شما به عنوان صاحب گاوصندوق رمز دیجیتال گاوصندوق را فراموش کرده‌اید، میتوانید با استفاده از یک کلید در مواقع ضروری درب آن را باز نمایید. اما باید این نکته را در نظر بگیرید که با وجود یک قفل مکانیکی، مجددا دغدغه نگهداری صحیح و مناسب از کلید آن به وجود می‌آید.
قفل بیومتریک گاوصندوق
هرفردی ویژگی‌های منحصر به فرد جسمی و فیزیکی دارد. از این ویژگی‌ها می‌توان به اثر انگشت، شبکیه چشم یا تن صدا اشاره کرد. محققین و صنعتگران از این ویژگی‌ها برای افزایش امنیت و ارتقای کیفیت محصولات مرتبط با حوزه امنیت و حریم شخصی، استفاده فراوانی کرده‌اند. قفل‌های بیومتریک که در انگلیسی به آن Biometric Locks گفته می‌شود، از جدیدترین قفل‌هایی هستند که در سیستم‌های امنیتی از جمله گاوصندوق به کار رفته‌اند.
قفل‌های بیومتریک دو نوع دارند:
- قفل بیومتریک مکانیکی
- قفل بیومتریک دیجیتالی
ساختار مکانیکی یا دیجیتالی این نوع قفل همان ساختار قبلی هستند که توضیح داده شد. اما در ویژگی بیومتریک، شبکیه چشم یا اثر انگشت که برای هر فرد کاملا منحصر به فرد است، نیاز اصلی برای باز شدن درب گاوصندوق است. در واقع این ویژگی ها نوعی احراز هویت است. اگر گاوصندوق با قفل بیومتریک را قرار است در منزل استفاده کنید، دغدغه زیادی برای اینکه اثر انگشت یا تصویر شبکیه کدام یک از اعضای خانواده برروی قفل تنظیم شود، نخواهید داشت. اما در صورتی که قصد استفاده از گاوصندوق با چنین قفلی را برای سازمان یا محل کار خود دارید، حتما باید فرد مورد نظر را با دقت و وسواس فراوان انتخاب کنید تا از بروز هرگونه مشکلی در آینده جلوگیری شود.
قفل زمان گاوصندوق
به این نوع قفل Time Locks گفته می‌شود. مکانیزم و نحوه کارکرد این نوع قفل به این صورت است که قفل به صورت یک زمان سنج عمل می‌کند. یک دوره زمانی مشخص در تنظیمات آن تعیین و تنظیم می‌شود. ساختار داخلی قفل مشخص می‌کند که در مدت زمان مشخص پس از باز شدن قفل، درب گاوصندوق باز می‌شود یا خیر. در صورتی که در این بازه زمانی مشخص درب باز نشود، قفل مجدد فعال می گردد و بازگشایی باید دوباره صورت گیرد.
از این نوع قفل معمولا در بخش‌های مختلف بانک‌ها استفاده می شود. معمولا در سازمان ها و شرکت‌هایی که اسناد مهم نگهداری می شود یا افراد زیادی در بخش های مختلف تردد داشته و به این صندوق ها دسترسی دارند، می‌توان از قفل زمان استفاده کرد. در این شیوه مدیریت تردد نیز به سادگی امکان پذیر است.
قفل ترکیبی با تاخیر زمان
قفل ترکیبی با تاخیر زمان که به آن Time Delay Combination Locks نیز گفته می‌شود، ترکیبی از قفل های مکانیکی و دیجیتال است که عنصر تاخیر زمانی نیز به آن اضافه شده است. در این نوع قفل، ساختار مکانیکی و دیجیتالی به همان شیوه ایست که قبل توضیح داده شد. در خصوص تاخیر زمان یک تایمر در قفل تعبیه شده است.
وجود این تایمر باعث می شود تا باز کردن درب گاوصندوق در دوره های زمانی صورت بگیرد. برای مثال فاصله زمانی بین دو مرتبه باز کردن درب گاوصندوق حداقل یک ساعت باشد. این مکانیزم باعث می شود تا میزان تردد به گاوصندوق کمتر شده و مدیریت آن آسانتر شود. از قفل ترکیبی با تاخیر زمان در کسب و کارهایی که معمولا حجم ریالی یا نقدی معاملات بالاست، استفاده می‌شود. از جمله این کسب و کارها می‌توان به طلا و جواهر فروشی و نیز صرافی اشاره کرد.
قفل دیجیتال گاوصندوق
با طراحی و تولید قفل دیجیتال، شاهد یک تحول بزرگ در عرصه تولید گاوصندوق و نیز افزایش امنیت بودیم. با استفاده از این قفل دیگر نیازی به کلید و نگهداری صحیح و درست از آن نیست. قفل دیجیتالی یا همان Digital safe lock علاوه بر امنیت بالا، از نظر استفاده نیز بسیار آسان بوده و نیاز به هیچ دانش خاصی ندارد. استفاده از قفل دیجیتال به دلایل گفته شده نه تنها در صنعت تولید گاوصندوق بلکه در دیگر صنایع نیز بسیار رواج پیدا کرده است. علاوه بر ساختار آن که به کلید نیاز ندارد، این قفل مقاومت بسیار بالایی در برابر سرقت دارد. شما به عنوان صاحب گاوصندوق میتوانید مشخص کنید که در صورت ورود رمز اشتباه به تعداد مرتبه مشخص، قفل دیگر فعال نبوده و به صورت اتوماتیک درب صندوق قفل شده و هشدار سرقت یا ورود رمز اشتباه را به شما ارسال نماید.
انواع گاوصندوق های دیجیتالی سدید
قفل دیجیتال به صورت کلی 3 نوع دارند که عبارتند از:
- قفل دیجیتال بیومتریک: در فرایند ساخت و مکانیزم قفل دیجیتال بیومتریک از کدهای ژنتیکی منحصر به فرد انسانی برای بازگشایی رمز قفل دیجیتال گاوصندوق استفاده می شود. ویژگی مورد نیاز برای بازگشایی قفل دیجیتال معمولا الگوی اثر انگشت و یا عنبیه چشم است. اطلاعات این ویژگی قابلیت ذخیره شدن در حافظه محصولات مبتنی بر این قفل را دارند و با توجه به منحصر به فرد بودن چنین الگوهایی دیگر امکان سو استفاده یا دسترسی غیرمجاز به فضای داخلی گاوصندوق امکان پذیر نمی باشد. قفل دیجیتال بیومتریک دیگر نیازی به یک رمز عددی مشخص نداشته و اگر فردی هستید که چنین رمزهایی را به سادگی فراموش می کنید، وجود چنین قفلی برای شما یک مزیت است.
- قفل دیجیتال کیبوردی: قفل دیجیتال کیبوردی، ساده ترین نوع قفل دیجیتال است. در این نوع قفل برای باز کردن درب صندوق تنها کافیست رمز مشخص خود را بر روی مانیتور قفل وارد کنید. این قفل به هیچ ویژگی و الگوی منحصر به فرد انسانی نیاز ندارد.
- قفل دیجیتال اسکنر عنبیه چشم: عنبیه چشم مانند اثر انگشت از دیگر ویژگی های منحصر به فرد افراد است که کاملا یکتا بوده و در هیچ دو انسانی یکسان نیست. به همین دلیل به یکی از ارکان مهم افزایش امنیت محصولات امنیتی به ویژه گاوصندوق تبدیل شده است. اگر شما جز افرادی هستید که رمز های عددی و حروفی را زود فراموش می کنید خرید یک گاوصندوق که در آن از این قفل استفاده شده، پیشنهاد مناسبی برای شماست.
خلاصه مطلب
انواع قفل‌های موجود و قابل استفاده در گاوصندوق را با هم به صورت کوتاه مرور کردیم. همان طور که در مقدمه گفته شد در صورت نیاز به خرید یک گاوصندوق، حتما به نوع قفل به کار رفته در آن دقت کنید. ساختار کلی گاوصندوق و نیز قفل را با توجه به محل مورد استفاده و نیز تعدد مراجعه و بازگشایی درب را جز ویژگی ها و دلایل انتخاب خود قرار دهید تا در نهایت با یک انتخاب مناسب، تجربه خوبی از این خرید داشته باشید.
1 نظر در “انواع قفل گاوصندوق و کاربرد آن ها”